به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، صنایع دستی نمایانگر صنعت و هنر گذشتگان نیاکان و نشان‌دهنده ذوق و هنر مردم یک کشور است، در روزگاران گذشته، که ماشین  به عنوان کمک‌حال انسان وجود خارجی نداشت این صنایع دستی بودند که حضور فعال داشت و توانست قدمت خود را در طی این سال‌ها نگه دارد و هم‌اکنون ما مایرث‌دار این هنر و ذوق نیاکان‌مان هستیم.

در طی سال‌های گذشته، دوران سختی بر صنایع دستی کشورمان گذشت به طوری که کمرنگ‌شدن حمایت از این صنعت مهم زبانزد خاص و عام بود و هنرمندان را مجبور کردند که لب به دعا باز کنند که "ای کاش! معاونت صنایع دستی زیر نظر وزارت صنعت و معدن بازگردد".

تعویض مکرر مدیران به طوری که متوسط عمر هر مدیر طی 4 سال گذشته در معاونت صنایع دستی 7 ماه می‌شد، عدم اختصاص بودجه کافی به طوری که سهم 7 درصدی از بودجه سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سهم معاونت صنایع دستی می‌شد، عدم وجود نیروی انسانی کافی برای بازرسی و نظارت بر تولید و رشد قارچ‌گونه کالاهای چینی در بازارهای صنایع دستی کشور به علت بازکردن درهای واردات کشور به روی چینی‌ها از مهمترین مشکلاتی است که نه تنها بازار تولید محصولات صنایع دستی را بی‌رونق کرده است بلکه موجبات کاهش کیفیت محصولات صنایع دستی داخلی را به علت ورود مواد اولیه بی‌کیفیت چینی فراهم کرده است.

به نظر می‌رسد در طی سال‌های گذشته عزمی برای اصلاح وضع موجود صنایع دستی کشور وجود نداشته است و البته آنکه بیشتر از همه زیر این چرخ بزرگ له می‌شد هنرمندی بود که بار تاریخ و فرهنگ کشور را به دوش خود می‌کشد و البته عِرق هنرمندی‌اش هم باعث نمی‌شد تا دست از کار خود بکشد، هرچند برخی از هنرمندان هم از این وضعیت خسته شدند و عطای این کار را به لقایش بخشیدند و چهارگوشه زمین صنایع دستی را بوسیدند و رفتند.

برای بررسی این موضوع قسمت پنجم و پایانی میزگرد "مشکلات و راهکارهای تولید در صنایع دستی" با موضوع حمایت از کارگاه‌های تولیدی و با حضور ابراهیم نباتی مظلومی (استاد تراش روی شیشه)، شهرام مریخی، کارشناس تولید معاونت صنایع دستی و نیما ذاکری سعید، فعال و تولیدکننده صنایع دستی در خبرگزاری تسنیم  برگزار شد منتشر می‌شود.

*تسنیم: آیا نظارتی در زمینه نحوه خرج‌کرد وام‌هایی که به هنرمندان صنایع دستی داده می‌شود وجود دارد؟ آیا معاونت صنتیع دستی یا سازمان دیگر یوجود دارد که پیگیری کند این وامی که در اختیار هنرمند قرار داده می‌شود واقعاً در صنایع دستی و آن رشته مربوطه صرف می‌شود یا خیر؟

*مریخی: خیر، نظارت روی هزینه‌کرد وام‌های صنایع دستی، وظیفه صنایع دستی نیست.

*تسنیم: برخی کارشناسان صنایع دستی مطرح کرده‌اند که برخی‌ها با این وام تاکسی خریدند یا آن را بابت جهیزیه و موارد دیگر هزینه کرده‌اند در حالی که به نظر می‌رسد حق  هنرمندان دیگر که نیازمند وام برای کار در صنایع دستی هستند با این اوضاع ضایع می‌شود.

*مریخی: بله، هنرمند بعد از دریافت وام، هرکاری بخواهد می‌کند و نظارتی روی خرج‌کردن آن وام‌ها نیست.

*نباتی: در همه جا و در همه صنوف، اتحادیه‌ای وجود دارد که در این زمینه کمک می‌کند و معاونت صنایع دستی فقط با آن، طرف است.

*تسنیم: یکی از مشکلاتی که در حوزه تولید صنایع دستی در کشور احساس می‌شود نبود یک استراتژی مشخص در حوزه تولید در صنایع دستی است که به طور مشخص هر هنرمندی در جای‌جای این کشور و در هر استان بداند باید چه چیز با چه رنگ و طرحی تولید کند. نظر شما چیست؟

*مریخی: ببینید! استراتژی دولتی در این حوزه وجود ندارد، البته بحثی را زمانی آغاز کردیم که اطلس صنایع دستی کشوری به همراه جی‌.پی‌.آر‌.اس کشوری را تهیه کنیم، به این صورت که نقشه مناطق مختلف تولید را داشته باشیم و هر کس در هر جای دنیا بتواند به کمک اینترنت و با یک کلیک، وارد فلان روستای یک شهرستان شود و ببیند چه محصولاتی در این روستا تولید می‌شود؛ حتی ما در این سامانه کارگاه‌های تولیدی را نیز می‌توانیم مشخص کنیم. به نظرم اتفاق مبارکی است که اگر معاونت صنایع دستی از آن حمایت کند بسیاری از مشکلات در حوزه تولید و حتی فروش صنایع دستی حل می‌شود.

راهکار دیگری که می‌توان در این حوزه استفاده کرد این است که شما می‌توانید محصولات نقاط مختلف کشور را به عنوان الگو داشته باشید و طبق آن سفارش بگیرید، یعنی اگر پیشنهاد سوزن‌دوزی می‌گیریم، هیچ جا غیر از بلوچستان و ترکمن آن را انجام ندهد چون در تخصص آنها نیست، متأسفانه یکی از مشکلات ما در این حوزه قاطی‌شدن نسل‌ها با هم است، در گذشته روال بر این بودکه قلم‌زنی فقط در اصفهان یا اراک انجام می‌شد، اما الان هر جا بروید، قلم‌زنی وجود دارد، معرق همینطور، شما نمی‌توانید بگویید این محصول برای کجاست؟ حتی فرش هم دچار ان شده است، یک فرد آذری در رشت فرشی را بافته است.بالاخره معلوم نیست این فرش برای کجاست؟ لذا باید حد و مرز محصولات مشخص شود که برای کجاست و بر طبق آن سفارش بگیریم.

*نباتی: باید کسی که در معاونت صنایع دستی هر مسئولیتی می‌گیرد آشنا به این حوزه باشد و درد هنرمند را بداند و مشکل را حل کند، از طرف دیگر انتظار داریم مشکلاتی همچون مشکلات بیمه‌ای هنرمندان درست شود و تصمیم‌گیری‌ها در نمایشگاه‌ها و زمان‌بندی آنها مناسب باشد.

*مریخی: در حوزه بیمه‌های هنرمندان صنایع دستی بنا داریم که کارگاه‌های 5 نفر به پایین را هم بیمه کنیم.

*نباتی: متأسفانه الان بیش از 8 سال است که بیمه کارگاه‌های کمتر از 5 نفر به جزء 6 رشته صنایع دستی کنسل شده است.

*مریخی: پیگیری می‌کنیم.

*ذاکری: برخی از کارشناسان رشته‌های مختلف صنایع دستی در این حوزه مشکلاتی داشتند، یکی از آنها سازسازها بودند که آنها عنوان کردند که چون با سَم سیانور و آرسنیک سرکار دارند، متأسفانه هنوز جزء مشاغل سخت قرار نگرفته‌اند.

مورد دیگر اینکه چند وقت پیش بود که یکی از نمایندگان مجلس مطرح کرد که 3 هزار مجسمه چینی به کشور وارد شد، من این را یک خیانت به میراث فرهنگی کشور می‌دانم، در این کشور هنرمندانی داریم می‌توانستند آن 3 هزار مجسمه را بسازند، چرا نباید به آنها بها داده شود؟ چرا معاونت صنایع دستی نیامده است از هنرمندان دفاع کند؟ من که کارم مجسمه‌سازی نیست، می‌بینیم یک ظلم بزرگی است، چرا آن موقع یک نفر نیامد و بگوید؟ ما هنرمند در کشور داریم که بسازدو البته با این کار، کارگاه‌ها فعال می‌شدند.

مریخی: شما از کجا می‌دانید کسی مطرح نکرد؟ آن موقع کسی اهمیت نداد.

*ذاکری:این موضوع باید علنی می‌شد، هنرمندان رشته مجسمه‌سازی اعتراض می‌کردند، به آنها بزرگترین خیانت شده است، طی سال‌های گذشته، برای ساخت این تعداد مجسمه 100 نفر مشغول کار می‌شد؟ این چه حمایتی است؟ به این می‌گویید حمایت؟ این حمایت از صنایع دستی است؟ پس‌فردا هم همانطور که واردات کیف و کفش و غیره به ایران راحت است همه محصولات صنایع دستی را وارد می‌کنند، بعد می‌گویند "خب! وارد شده است دیگر!" پس منِ هنرمند این وسط چه کاره هستم؟ چرا آن موقع کسی این موضوع را مطرح نکرده است؟چرا این موضوع به این مهمی بعد از این همه مدت علنی شده است؟

موضوع دیگر این است که 8 سال پیش، بانک‌ها مجبور شدند هدایای خود را از صنایع دستی قرار دهند، سوال این است این قانون کجا عملی می‌شود؟ از چه کسانی خریداری می‌شود؟ هنرمندان صنایع دستی به 20 تا 30 هنرمند ختم نمی‌شوند.

نکته دیگر هم این است که محصولات صنایع دستی چینی نباید به هیچ وجه وارد کشور شود و به هنرمندان داخل اهمیت دهند، خانه‌های میراث فرهنگی که متروکه هستند را در اختیار هنرمندان قرار دهند تا از آنها استفاده کنند. بیمه هنرمندان بسیار مهم است که باید پیگیری شود، هنرمندانی می‌شناسم که هنوز بیمه نشده‌اند. معضل دیگر این است که هنرمند صنایع دستی نباید به  سازمان فنی‌وحرفه‌ای رجوع کند و دوباره کارت بگیرد و برای بیمه به صنایع دستی برود.

*تسنیم: آیااین امکان در معاونت صنایع دستی وجود دارد؟ الان کارشناسان مورد نیاز برای سازمان فنی و حرفه‌ای وبررسی صلاحیت آنها را خودِ صنایع دستی می‌دهد که از هنرمندان صنایع دستی آزمون بگیرند و فقط کارت را فنی‌وحرفه‌ای صادر می‌کند، آیا این امکان هست که این اتفاق دیگر به طور کامل به معاونت صنایع دستی منتقل شود؟

*مریخی: پیگیری و مطرح می‌کنیم. فکر می‌کنم مشکل قانونی صدور مجوز در این حوزه وجود دارد.

*نباتی: ببینید! اگر بیمه کارگاه‌های زیر 5 نفر ایجاد شود به آن موضوع دیگر نیاز پیدا نمی‌کنیم.

موضوع آخری هم که می‌خواهد مطرح کنم این است که ضعف دیگر ما در مجلس است، هیچ حمایتی از طرف مجلس در زمینه صنایع دستی صورت نمی‌گیرد. اصلاً جایی نداریم، الان فراکسیون گردشگری و میراث فرهنگی داریم و اسم صنایع دستی هم نیامده است، در نهایت امیدواریم دوباره زیر نظر وزارت صنایع دستی بازگردیم.

گفت‌وگو از مسعود ملکی

انتهای پیام/

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، طبق نظریه‌های مختلف اقتصادی یکی از عوامل توسعه در هر کشوری حمایت حاکمیت از تولید است که نقش بسیار مهمی را در این توسعه ایفا می‌کند و می‌تواند استقلال اقتصاد یک کشور را از حالت وابستگی خارج کند و البته در ایران یکی از حوزه‌هایی که امید نجات اقتصاد توسط آن وجود دارد موضوع صنایع دستی است.

بر همین اساس کارگاه‌های تولیدی که ستون‌های اصلی تولید در صنایع دستی را تشکیل می‌دهد نقش مهمی در بالابردن میزان تولید و صادرات این محصولات دارند و به نظر می‌رسد یکی از رسالت‌های معاونت صنایع دستی باید پرداختن بیش از پیش به همین کارگاه‌ها باشد اما آیا واقعاً در عمل چنین اتفاقی می‌افتد؟

در حال حاضر بیش از 120 هزار کارگاه تولیدی صنایع دستی در سراسر کشور وجود دارند که به نظر می‌رسد حمایت جدی از آنها صورت نمی‌گیرد در حالی که به عنوان مثال کارگاه‌های تولیدی زیر نظر سازمان فنی‌وحرفه‌ای از برخی خدمات و یارانه‌ها مانند یارانه آب و گاز و ... برخوردارند.

برای بررسی این موضوع قسمت چهارم میزگرد "مشکلات و راهکارهای تولید در صنایع دستی" با موضوع حمایت از کارگاه‌های تولیدی و با حضور ابراهیم نباتی مظلومی (استاد تراش روی شیشه)، شهرام مریخی، کارشناس تولید معاونت صنایع دستی و نیما ذاکری سعید، فعال و تولیدکننده صنایع دستی در خبرگزاری تسنیم  برگزار شد منتشر می‌شود.

*تسنیم: در حال حاضر به نظر می‌رسد پاشنه آشیل تولید در صنایع دستی کارگاه‌های تولیدی هستند، از نظر شما آیا حمایت‌های کافی از این کارگاه‌ها صورت می‌گیرد؟

*نباتی: ببینید! در حال حاضر وام‌هایی در اختیار هنرمندان صنایع دستی قرار می‌دهند که به طور متوسط مبلغ آن 5 میلیون تومان است، پیشنهاد می‌کنم اصلاً این مبلغ را ندهند، چون به کار تولیدکننده نمی‌آید و دردی از وی دوا نمی‌کند. در مورد حمایت از کارگاه‌های تولیدی باید بگویم که متأسفانه کسی در صنایع دستی دلسوز نیست، من الان آموزشگاه دارم و برقی که مصرف می‌کنم ارزان‌تر از حالت عادی است و آب و گاز هم همینطور، چرا که من زیر نظر ساازمان فنی و حرفه‌ای هستم و این حمایت‌ها را از آنجا می‌گیرم نه از صنایع دستی.

کارخانه‌ای را می‌شناسم که 70 کارگر داشته، اما الان 12 کارگر دارد، پول گازی که برایش می‌آید وحشتناک است و آن کوره کارگاه هم گاز می‌خواهد لذا باید حمایت شوند، اینگونه است که این کارگاه‌ الان چند تا از کوره‌هایش را خاموش کرده است و با یکی دو کوره کارمی‌کند، لذا حمایت کافی از کارگاه‌های تولیدی نمی‌شود و تولیدکننده مجبور است کارگاهش را تعطیل کند، این را باید در نظر داشت که کارگاه‌های تولید هم در اشتغال نقش دارند و هم در اقتصاد لذا اگر حمایت شوند بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور هم حل می‌شود.

*ذاکری: به نظر من ابتدا باید حمایت را معنا کنیم. به عنوان نمونه 5 سال پیش درخواست وام 20 میلیونی برای رونق کارم دادم اما این وام تبدیل به 15 میلیون شد و هنگام دریافت این وام به من 10 میلیون تومان دادند، از طرفی  ابتدا قرار بود سود این وام، 4 درصد باشد اما به من 12 تا 14 درصد دادند و تا روزی که می‌خواستم این وام را بگیرم نمی‌دانستم که این وام 14 درصد شده است، منِ تولیدکننده با این وضع باید یک پولی هم از جیب خود بگذارم و این وام را برگردانم.

متأسفانه اسم میراث فرهنگی که می‌آید، گردشگری در آن خلاصه می‌شود و صنایع دستی هم آخر می‌شود، الان میراث فرهنگی ساختمان‌های زیادی دارد، خانه‌های قدیمی زیادی دارد و در همه استان‌ها هم هست، اگر می‌خواهند از کارگاه‌های تولیدی حمایت کنند با این وجود که اکثر این خانه‌ها در تهران که به حراجی گذاشته شده است می‌توانند این خانه‌های قدیمی را در اختیار هنرمندان قرار دهند، البته نه به این صورت که بگویند که 6 ماه بیا و بعد برو، بلکه این خانه‌ها را در هر رشته تجهیز کنند و از هنرمند بخواند که تولید محصول صنایع دستی را در آنجا راه بیاندازند. البته ظاهراً بودجه معاونت صنایع دستی صفر است چون هر کاری انجام نمی‌شود، می‌گویند بودجه نیست.

به نظر من حالا که بودجه نیست با داشته‌های فعلی خودمان کار کنیم، بیاییم ببینیم کدام تولیدکننده‌ها دنبال جا می‌گردند، آن خانه‌های قدیمی را در اختیار تولیدکننده‌ها قرار دهیم و به تولیدکننده وقت بدهیم که شما می‌توانید تجهیزات بیاورید؟ اگر می‌تواند در اختیارش قرار دهیم تا تولیدکننده همان‌جا تولید کند و همان‌جا هم نمایشگاه صنایع دستی شود، اینگونه می‌توانند از کارگاه‌های صنایع دستی حمایت کنند اما متأسفانه گردشگر خارجی به تهران می‌آید از تهران خرید نمی‌کند و الان بیشتر گردشگران خارجی، اصفهان و شیراز می‌روند و خرید می‌کنند در حالی که ورودی آنها تهران است.

*تسنیم: یعنی تهران یک بازارچه و مرکز خرید محصولات صنایع دستی ندارد؟

*ذاکری: خیر، تهران یک بازارچه صنایع دستی تا به حال نداشته است البته می‌گویند پاساژ سنتی ستارخان هست ولی بیشتر اجناس موجود در آن جنس چینی است.

*نباتی: به کمک شهرداری می‌توانند این کار بازارچه صنایع دستی راه‌اندازی کنند.

*ذاکری: حمایت بعدی موضوع نمایشگاه‌هاست که متأسفانه در حال حاضر استاندارد ندارد، نمایشگاه زیاد گذاشته می‌شود اما نمایشگاه‌ها شده است دلال‌بازی و نقش هنرمند کمرنگ شده است، لذا می‌بینید بیشتر فروشندگان جنس‌های تولیدکننده دیگر را در غرفه خود گذاشته‌اند و می فروشند، از طرفی کارگاه‌ صنایع دستی با کارت شناسایی خانگی فرق می‌کند در حالی که کارت شناسایی تولید خانگی متأسفانه اعتبار بیشتری نسبت به پروانه تولید و کارگاه تولیدی دارد چرا که شما که کارگاه تولیدی دارید در طول سال دو یا سه نمایشگاه می‌توانید شرکت کنید اما آن کسی که کارت شناسایی خانگی دارد بیشتر نمایشگاه‌ها شرکت می‌کند لذا اگر قرار است کارگاه‌ها حمایت شوند نمایشگاه‌ها را به طور جداگانه باید تفکیک کنند، به طوری که کسانی‌که کارگاه دارند با کسانی که کارت شناسایی خانگی دارند باید نمایشگاه‌شان هم با هم فرق کند اما الان کسی که کارگاه دارد با کسی که پروانه تولید دارد و با کسی که در سطح خانگی کار می‌کند با هم در نمایشگاه شرکت می‌کنند این خیلی بد است، الان در نمایشگاه می‌بینید یکی در حد یک میز جنس دارد و با این وجود فضای بزرگی را در اختیار دارد و کسی که در کارگاه کار تولید می‌کند جنس‌هایش روی دستش می‌ماند.

نمایشگاه‌‌های ما تدوین‌شده نیست که بتوانند کارگاه‌ها را راه بیاندازند، متأسفانه می گویند که بودجه ندارند اما با این راهکار که کارگاه‌ها درجه‌بندی شوند و آنهایی که در سطح انبوه تولید می‌کنند اجازه دهند نمایشگاه بیشتری شرکت کنند ساید بتوان گوشه‌ای از مشکلات فروش در کارگاه‌های تولیدی را حل کرد.

*تسنیم: از طرفی برخی از تولیدکنندگان صنایع دستی از هم ورود اجناس چینی به نمایشگاه‌های صنایع دستی ایران گله دارند.

*ذاکری: به نظر من الان نمایشگاه صنایع دستی از حالت شرکت تولیدکنندگان درآمده و این افراد خیلی کم شده‌اند و انگشت‌شمارند و در طرف مقابل خیلی‌ها جنس چینی در غرفه‌های فروش خود قرار دادند  یا جنس کسی دیگر را در فروشگاه خود می‌فروشند، این یکی از بزرگترین معضلات است و اصلاً رسیدگی هم نمی‌شود چون آن نیرو وجود ندارد که از کارگاه‌ها سرکشی کند که این فرد که کارگاه تولیدی یا پروانه تولید دارد در کارگاه کار می‌کند؟

جالب است برخی‌ها کارت شناسایی صنعتگری را فقط به خاطر بیمه‌اش است که می‌گیرند و این افراد در سازمان فنی‌و حرفه‌ای آزمون می‌دهند و کارت صنایع دستی می‌گیرند و بیمه می‌شوند و البته کاری هم در حوزه صنایع دستی هم نمی‌کنند، این معضل بزرگی است، این اتفاق، حق تولیدکننده‌های واقعی را نابود می‌‌کند.

*تسنیم: نقش دلال‌ها در این حوزه چگونه است؟

*ذاکری: در حال حاضر دست دلال زیاد شده است که متأسفانه رسیدگی به این موضوع خیلی ضعیف شده است، نقش دلال‌ها در معاونت صنایع دستی خیلی زیاد شده است‌ و متأسفانه کسانی که کارشان این باشد که در رشته‌های صنایع دستی کارشناسی کنند بسیار کم است به طوری که در معاونت صنایع دستی افرادی هستند که هیچ تجربه‌ای در صنایع دستی ندارند اما کارشناسی می‌کنند و برخی از این کارشناسی‌ها واقع‌گرایانه نیست چون دیدی که باید نسبت به صنایع دستی داشته باشند را ندارند.

سوال من این است که آیا این کارشناسان آمده‌اند ببینند که بوی چسب چقدر هنگام تولید، تولیدکننده را اذیت می‌کند و صدای تق‌تق مشتی، اعصاب و روان را به هم می‌ریزد، آیا آمده‌اند ببینند وقتی تولیدکننده می‌خواهد محصول خود را بفروشد با چه مشکلاتی می‌فروشد؟ اما آن دلال چون پول دارد خیلی راحت جنس خود را می‌فروشد و منِ تولیدکننده باید در کارگاه خاک بخورم، البته در این بین خیلی از موارد به اتحادیه‌ها هم برمی‌گردد که اتحادیه‌ها برای چه تاسیس شدند؟ به علت اینکه از هنرمند حمایت کنند اما آیا اتحادیه‌ها حمایت می‌کنند؟ خیر.

می‌گویند صنایع دستی صادرات می‌شود، چه کسانی هستند که صادرات می‌کنند، بیایند اعلام کنند، بحث مهم، این است، چرا منِ هنرمند نمی‌توانم صادرات کنم؟ چون واسطه وجود دارد، واسطه‌ها مهم هستند، منِ هنرمند با فلانی و فلانی نباشم باید در کارگاه خودم بنشینم و کار نکنم و در نمایشگاه اجازه نداشته باشم بروم و کسی هم حمایتم نکند.

*تسنیم: در مورد نمایشگاه‌ها گفته می‌شود که تقویم فصلی وجود دارد. چه مشکلاتی در این حوزه وجود دارد؟

*ذاکری: ببینید! نمایشگاه‌هایی که بدون برنامه بخواهد برگزار شود، برگزار نشود بهتر است، بله، برنامه سالیانه دارد اما از ابتدای سال تا به حال 4 نمایشگاه 3 داشتیم که کنسل شده است، از طرفی تاریخ نمایشگاه تاریخ درستی نیست. به عنوان مثال تاریخ نمایشگاه اهواز به قدری بد بود که همه می‌نالیدند، 5 شنبه و جمعه اولین روز نمایشگاه بود و روزهای آخر مصادف با محرم بود، این برنامه‌ریزی برای نمایشگاه است؟ چطوری هنرمند جنس خود را بفروشد؟ مردم معمولاً در ابتدای هفته بازدید می‌کنند و 5 شنبه و جمعه همه هجوم می‌آورند، چون تعطیلند اما در این نمایشگاه، 5شنبه و جمعه روزهای اول بود، این چه برنامه‌ریزی است؟ هنرمند مشکلاتش فراتر است، ما 100 هنرمند را می‌کشانیم به این شهر و آن شهر می‌بریم، 12 ساعت در راه است، بدترین موقعیت نمایشگاه را برایش فراهم می‌کنیم، اما چون هنرمند مجبور است، می‌رود هنرمند باید کارش را بفروشد.

2 نمایشگاه برگزار شده است که 5 شنبه و جمعه نداشته است، چرا؟ این چه برنامه‌ریزی است؟ چند تا نمایشگاه برگزار شده است که بین 10 تا 15 هر ماه بوده است در حالی که یک کارمند بین 28 تا پنجم ماه بعد حقوق می‌گیرد لذا باید زمانی نمایشگاه را برگزار کنیم که پول در دست کارمند باشد که بتواند خرید کند اما ما بدترین موقع را برای برگزاری نمایشگاه اختصاص می‌دهیم و بعد اعلام می‌کنیم این نمایشگاه و آن نمایشگاه برگزار شد، این نمایشگاه برگزارشدن نیست، یکی نیامده بگوید که فردا که محرم است، مردم از چندروز قبل راه می‌افتند و برای خرید وسایل محرم اقدام می‌کنند لذا نباید در آن زمان نمایشگاه برگزار کرد.

چرا هنرمند را می‌کشانند؟ چون برنامه‌ریزی برای آن نمایشگاه نیست، فقط قرار است آن نمایشگاه برگزار شود، این معضل است، این کار، موجب سرخوردگی هنرمند می‌شود، من که می‌روم آنجا و نمی‌توانم فروش کنم، دلسرد می‌شوم و حتی در برخی موراد ضرر هم می‌کنم.

ما با کسی مشکلی نداریم، مشکلات ما این است که یک برنامه تدوین‌شده نداریم که طبق آن بدانیم چه کسی چه کاری باید انجام دهد. هنرمند نمی‌داند چه کار می‌کند، در میدان امام رفتم، هنرمندی کار مُشبک می‌کرد، دقیقاً کار 30 سال پیشش را ادامه می‌داد، کسی به او نگفته است چیزی بساز که بر اساس نیاز روز جامعه باشد، خیلی چیزها در معاونت صنایع دستی از قلم افتاده است مسئولان مشکلات و سختی های ما را نمی‌بینند.

*مریخی: از مهمتزرین برنامه‌های ما در این حوزه موضوع تجهیز کارگاه‌ها و استاندارد آنها از نظر بهداشت و مواد اولیه بوده است که سعی کردیم بنا به توانی که داریم در این حوزه قدم برداریم.

همانطور که گفتم مشکل عدم بوجه کافی و نیروی انسانی مورد نیاز مشکلاتی را موجب شده است که برخی موارد از جمله عدم سرکشی کافی به کارگاه‌های تولیدی را موجب شده است و امیدواریم که با سیاست جدید دولت دراین حوزه، این مشکلات برطرف شود.

ادامه دارد.....

گفت‌وگو از مسعود ملکی

انتهای پیام/

شهرام امیری در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، اظهار داشت:‌ یکی از مسئولان سازمان میراث فرهنگی در شبکه 4 تلویزیون اعلام کرد که معاونت صنایع دستی باید از بدنه میراث جدا شود، سوال این است که اولاً چرا از ابتدا به این سازمان ملحق شد، دوم اینکه بسیاری از اموال صنایع دستی مثل اتومبیل‌ها و ساختمان‌هایش از اختیار معاونت صنایع دستی درآمده و در اختیار معاونت میراث فرهنگی است با این وجود صنایع دستی قرار است کدام گوشه انداخته شود؟

وی افزود:‌ یکی از موضوعات مهم در این راستا این است که آیا اموال صنایع دستی به این معاونت برمی‌گردد تا به عنوان یک سازمان قدرتمند حرکت کند یا جزء اموال میراث فرهنگی خواهد ماند و در نتیجه ممکن است سازمان صنایع دستی در حد یک اتاق تنزل یابد و کارمندان هم معلوم نباشد کجا بروند؟ به نظر می‌آید این طرح ناپخته است و یکی از سوالات دیگر این است که آن ساختمان 5 طبقه صنایع دستی به کجا رفت؟ آیا فروخته شده است؟ آیا به صاحب اصلی آن پس داده شده است و آیا بابت بدهی به سازمان دیگر داده شده است؟

این استاد دانشگاه تصریح کرد: بزرگترین مشکل تولیدکننده‌های ایران این است که جایی را ندارند که آنجا محصولات خود را عرضه کنند. معاونت صنایع دستی می‌تواند جایی را در هر استان ایجاد کند که به طور دائمی هنرمندان بتوانند محصولات خود را آنجا در معرض فروش قرار دهند که متأسفانه الان چنین چیزی در استان‌ها وجود ندارد.

امیری یادآور شد: در گذشته طرحی بود که شهرک‌های صنایع دستی احداث شود که متأسفانه این طرح پیگیری نشد و به اجرا نرسید در حالی که در وضعیت موجود شاهدیم برخی رشته‌های صنایع دستی به علت نبود فروش در آن رشته در حالت انقراض قرار گرفته‌اند؛ لذا اگر کارشناسان صنایع دستی می‌خواهند اصالت ایرانی از بین نرود و به دنبال رونق صنایع دستی هستند فکری برای این موضوع بکنند تا هنرهای منسوخ‌شده دوباره زنده شوند و مردم بیشتری در این زمینه آگاه کنند.

وی اضافه کرد: از طرف دیگر برخی کارشناسان به این نتیجه رسیده‌اند که واقعاً عزمی در اصلاح وضعیت موجود نیست، به عنوان مثال در برگزاری نمایشگاه‌ها باید گفت که در تاریخ و ساعت مناسب برگزار نمی‌شود البته موضوع محل برگزاری نمایشگاه‌ها و نبود یک تقویم منسجم فصلی موجب آشفتگی در برگزاری این نمایشگاه‌ها شده است به طوری که مردم وقتی متوجه برگزاری یک نمایشگاه‌ می‌شود که در حال اتمام است، لذا این موضوع، یک بی‌مدیریتی را در این حوزه نشان می‌دهد.

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم،‌ تولید و تولیدکننده همیشه از مهم‌ترین ستون‌های پیشرفت در هر کشوری محسوب می‌شوند که اگر به آن بها دهند نه تنها می‌تواند صادرات یک کشور را رونق بخشد بلکه می‌تواند اشتغال را نیز ساماندهی کند. در حوزه صنایع دستی این موضوع از اهمیت بیشتری برخوردار است چون علاوه بر این 2 فایده، حفظ انتقال فرهنگ و هنر ایرانی و صدور تاریخ کهن و غنی کشور را نیز موجب می‌شود.

تولید در این حوزه با مشکلاتی مواجه است که موجب شده هنرمندان صنایع دستی نتوانند آن طور که باید و شاید به تولید بپردازند و فکر و ذهن خود را متمرکز مراحل تولید و بالابردن کیفیت محصولات خود کنند لذا به نظر می‌رسد معاونت صنایع دستی که سکان‌دار این حوزه است بیشتر و بیشتر به تولید بپردازد.

برای بررسی هر چه بیشتر این موضوع قسمت دوم میزگرد "مشکلات و راهکارهای تولید در صنایع دستی" که با حضور ابراهیم نباتی مظلومی (استاد تراش روی شیشه)، شهرام مریخی، کارشناس تولید معاونت صنایع دستی و نیما ذاکری سعید، فعال و تولیدکننده صنایع دستی در خبرگزاری تسنیم  برگزار شد منتشر می‌شود.

*تسنیم: رئیس سازمان میراث فرهنگی در برنامه‌ای اعلام کرد که برخی از محصولات صنایع دستی کاربردی نیستند به عبارتی تا کِی باید قلمی تولید کنیم که کار زیادی را بخواهد ولی این قلم فقط کاربرد تزئینی داشته باشد؟ نظر شما در این زمینه چیست؟

*نباتی: ببینید! برخی از محصولات ما هم کاربردی است و هم تزئیتی، مانند کار شیشه و چرم. به عنوان نمونه یکی از مسائلی که من در کلاس‌ها مطرح می‌کنم این است که کاربردی‌شدن صنعت شیشه موجب فراوانی آن شده است مثلاً در جهازبردن دختران و یا کادویی که برای حجاج می‌برند، لذا شیشه هم کاربردی است و هم تزئینی و البته ارزش افزوده هم دارد که هرچه بماند گرانتر می‌شود، بنابراین به نظر من بسیاری از محصولات صنایع دستی هم کاربردی است و هم تزئینی. البته برخی از هنرمندان سنتی صنایع دستی نیز وجود دارند که بیشتر در روستاها هستند و اقدام به تولید محصولات صنایع دستی قدیمی می‌کنند.

*مریخی: فلسفه پیدایش صنایع دستی کاربرد بوده است و اصلاً صنایع دستی برای زینت به کار نمی‌رفته است. ظروف سفالی و شیشه‌ای و چوبی برای کاربرد مصرف روزانه بود و الان هم همین است. تابلویی که درست می‌شود کاربرد آن تزئین دیوار است لذا محصول غیرکابردی در صنایع دستی نداریم و آنچه که در مورد غیرکاربردی بودن صنایع دستی برخی مطرح می‌کنند صحبت‌هایی است که از گوشه و کنار شنیده‌اند و کارشناسانه نیست. البته موضوع دیگر در این بخش، نمایشگاه‌هاست که می‌تواند با نظارت دقیق، کاربردی‌بودن این محصولات را رواج دهد.

به نظر من در این حوزه مهمترین مسئله این است که فرهنگ‌سازی نمی‌شود، چرا که نمایشگاه صنایع دستی با آن همه اعتبار و هزینه برپا می‌کنیم اما در خیابان نمایشگاه یک بیلبورد تبیلیغاتی نمی‌زنیم. این است که تبلیغات بسیار کم است و اگر مردم آشنا شوند با این محصولات علاقه‌مند به خرید هم می‌شوند.

*تسنیم: آیا محصولات هنرمندان صنایع دستی توسط معاونت صنایع دستی دیده می‌شود؟

*مریخی: بله دیده می‌شود؛ معاونت صنایع دستی دغدغه‌های داخلی دارد که اگر آنها رفع شود بهتر می‌تواند به مشکلات بیرونی خود برسد، اما نیروی کم و بودجه ناکافی مشکلات زیادی را برای این معاونت ایجاد کرده است و مانع از آن می‌شود که به عنوان مثال بر تمام کارگاه‌های تولید صنایع دستی سرکشی کنیم و آنها را چه از نظر مواداولیه و چه از نظر کیفیت تولید محصول بازرسی کنیم، به استانها اعلام می‌کنیم که ماهانه این تعداد فرم نظارتی برای ما ارسال کنید که در بازدیدهای خود آیا کیفیت استاندارد بوده است یا مواد اولیه مرغوب بوده است یا خیر؟ اما وقتی معاونت صنایع دستی هر شهرستان یک ماشین ندارد که در استان یا شهرستان‌های اطراف سرکشی کند نمی‌توان انتظار داشت، لذا مجبوریم تمام کارها به صورت رندمی بازرسی شود یا به بانک اطلاعاتی تهیه شده در معاونت اکتفا کنیم که در این بانک در 31 استان کارگاه‌ها وجود دارد اما نمی‌دانیم درست است یا خیر.

*نباتی: من یک سوال دارم و آن این است که نمایشگاه‌های صنایع دستی را به چه علت برپا می‌کنند؟ برای اینکه مردم بازدید کنند، وقتی خودِ مردم ندانند، این چه نمایشگاهی است؟ زمان نمایشگاه و مکان آن و زمان برپایی نمایشگاه مهم است مثلاً در سال گذشته نمایشگاهی برپا کردند ابتدا قرار شد در کیش برگزار کنند و بعد در تهران برپا کردند، زمان آن هم برای 20 خرداد و در بحبوحه انتخابات بود که اکثر قریب به اتفاق گفتند که مکان و زمان آن مناسب نبود.

*مریخی: نمایشگاه‌های صنایع دستی روزهای آخر خیلی شلوغ می‌شود چون مردم متوجه آن می‌شوند، ولی استقبال خیلی خوب است و مردم دوست دارند به شرط اینکه که خبردار شوند، مثلاً نمایشگاه سه سال پیش در مصلی برگزار شد سه روز اول خبری نبود آنجا بودم دکتر نظری، مجری برنامه "به خانه برمی گردیم" آمد و گفت چرا اینطوری است؟ عصر آن روز در برنامه به خانه برمی‌گردیم مطرح کرد و فردای آن روز نمایشگاه خیلی شلوغ شد، این تاثیر تبلیغات است و اگر اینگونه شود مردم هزینه می‌کنند.

*نباتی: چندین سال پیش در میدان مولوی نمایشگاه برپا کردند که در حالیکه هم تردد ممنوع است و هم پرترافیک است زمان نمایشگاه هم 8 صبح تا 5 بعدازظهر قرار دادند در آفتاب سوزان کسی نمایشگاه را نمی‌بیند از رادیو و تلویزیون هم برای تبلیغ استفاده نمی‌کنند در حالی که نمایشگاه کتاب یک ماه مانده به زمان برگزاری تبلیغ می‌کنند ما روز آخر تبلیغ می‌کنیم.

*تسنیم: آیا در معاونت صنایع دستی تقویم فصلی نمایشگاه داریم؟

*مریخی: بله، چنین تقویمی برای هر شهرستان در کشور وجود دارد.

*ذاکری: به نظر من محصولات صنایع دستی همه کاربردی هستند حتی تزئینی‌ها، ولی کاربرد برخی محصولات بیشتر است مثلا گلیم که کاربرد همیشگی است، متأسفانه برخی هنرمندان نمی‌خواهند قبول کنند که باید محصولاتی را تولید کنند که باید کاربردی باشد تا در طول روز به درد مردم بخورد و می‌خواهند به شیوه خیلی قدیم باشند الان بین دانشگاه و صنایع دستی تعاملی نیست تا از نظرات هم استفاده کنند از دانشجویان بخواهند که علم روز را بگویند.

*مریخی: البته امسال این کار را کردیم.

*ذاکری: یکی دیگر از مشکلات این است که دستگاه‌های به روز را نداریم و هنوز با دستگاه‌های قدیمی کار می‌کنیم چون تولیدکننده بودجه خرید دستگاه جدید را ندارد و قیمت آن بالاست.

*تسنیم:‌ در بازدیدی که دو ماه پیش از میدان امام اصفهان داشتم بسیاری از تولیدکنندگان درد دل می‌کردند و عنوان داشتند که 90 درصد محصولات صنایع دستی موجود در این میدان، چینی است، در موضوع ورود کالاهای چینی به کشور 2 نظریه وجود دارد گروهی این اتفاق را فرصت می‌بینند که اگر با حمایت از تولیدکننده همراه باشد می‌تواند با وجود رقابت کیفیت تولید داخلی را بالا ببرد و گروهی هم این موضوع را یک تهدید تلقی می‌کنند. نظر شما چیست؟

*نباتی: کلاس چهارم ابتدایی بودم، یکی از کارهایی که آن زمان انجام دادند این بود که کارخانه پارچه‌بافی اصفهان را راه انداختند، اولین پارچه‌ای که بیرون آمد خودِ مصدق پوشید و همه پوشیدند، هم ارز بیرون نرفت و هم محتاج نشدیم لذا به نظر من اگر ایرانی اراده کند می‌تواند انجام دهد.

من مخالف ورود جنس چینی هستم، چون تولید محصولات صنایع دستی در چین، ماشینی انجام می‌شود و ما کارِ دستی داریم، خب! معلوم است این گرانتر است، لذا تا فرهنگ‌سازی نشود همین است، من 10 سال در ترکیه بودم یک ترک نیامد از من جنس بخرد چرا که با خود می گفتند چرا پول ما در جیب غیرترک برود در حالی که اینجا دنبال جنس خارجی می‌گردیم لذا نیاز به فرهنگ‌سازی داریم و البته حمایت از تولید.

*مریخی: منم مخالف شدید هستم، چون وقتی توان رقابت وجود ندارد مجبور هستیم که جلوی آن را بگیریم. یک جنس چینی که به ایران می‌آید چند دست گشته است، تازه هزار تومان می‌خریم، چون آنجا دولت سفارش می‌گیرد و اولین کاری که می‌کند، بازاریابی و نیازسنجی در کشورهای مختلف می‌کند و بر طبق آن تولید می‌کند. در حال حاضر یکی از مهمترین مشکلات تولید ما این است که از علم روز و بازار دنیا خبری نداریم، بافنده نشسته، چشمش را می‌گذارد، بعد از یکسال فرش می‌بافد، روی دستش می‌ماند چرا چون اگر به جای زمینه لاکی زمینه فیروزه‌ای می‌بافت زود می‌فروخت، دلیل این موضوع این است که علم لازم را ندارد.

*تسنیم: این علم را چه کسی باید در اختیار تولیدکننده قرار دهد؟

*مریخی: همه‌اش این نیست که صنعتگران بنشینند تا معاونت صنایع دستی این علم را بدهد، البته جزء وظایف صنایع دستی است ولی درست نیست هنرمند بنشیند و چشم به دست معاون صنایع دستی بدوزد، خودشان هم باید با تکنولوژی روز به روز شوند، از طرفی الان چندسال است که برای تجهیز کارگاه‌ها برنامه می‌نویسیم که اعتبار بگیریم به استان‌ها بدهیم که کارگاه‌های پربازده را شناسایی کنند و این پول را بدهند و تجهیز کنند اما دو سال است اعتبار نمی‌دهند.

*نباتی: امیدواریم دوباره تحت نظر وزارت صنایع برویم که این آرزوی بسیاری از هنرمندان است.

*تسنیم:‌ گفته می‌شود بین 6 تا 7 درصد بودجه سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به معاونت صنایع دسیتی اختصاص می‌یابد.

*مریخی: تازه آن هم اگر اختصاص یابد که اختصاص نمی‌یابد، چون الان دغدغه، میراث فرهنگی است در حالی که میراث فرهنگی غیر از صنایع دستی نیست لذا دیدگاه غلط است مثلاً مدیر قبلی دیدگاه گردشگری داشت چون پولساز بود.

*ذاکری: 2 سال پیش بود که در اصفهان در بازار امام، جنس‌های چینی را جمع کردند، حرکت قشنگی بود، شما کارت صنایع دستی دارید اما در مغازه جنس چینی می‌فروشید این بی‌احترامی و توهین به هنر ایرانی است، متأسفانه یک ماه پیش که میدان امام بودم دیدم که به روال قبل برگشته است و بازار پر از جنس چینی شده است، خیلی مردم هم فرق بین جنس ایرانی و چینی را نمی‌دانند، مثلاً  یک سری پوست‌ها هست که در آن آیات قرآن نوشته شده است که از چین وارد می‌شود حتی می‌تواند مشکل شرعی هم داشته باشد، یک سری پارچه‌های قلمکاری و مجسمه‌های چوبی ما از چین وارد می‌شود متأسفانه نظارتی نیست.

منِ تولیدکننده که نمی‌توانم، باید معاونت صنایع دستی این نظارت را داشته باشد که اولاً مغازه‌ای که زیر نظر سازمان میراث فرهنگی است جنس چینی نگذارد و دوماً به هیچ وجه نباید در نمایشگاه صنایع دستی ایران جنس چینی به معرض نمایش درآید، متأسفانه الان برخی هنرمندان جنس چینی قاطی جنس ایرانی می‌کنند و می‌فروشند و مردم هم اطلاعاتی ندارند، ما نتوانستیم مصرف‌کننده را با کیفیت خوب و بد آشنا کنیم. الان 99 درصد زیورآلات سنگ‌های ارزان و چینی است اینها مشکلات بزرگی است تا زمانی که زیرساخت تولید را درست نکنیم وابسته هستیم، منِ تولیدکننده با این مشکلات مواجه هستم چون کسی برنامه‌ای برای هنرمندان صنایع دستی نمی‌ریزد در حالی که اگر به صنایع دستی بها بدهند جای نفت را هم می‌گیرد چون هنرمندان ایران این توانایی را دارند البته به شرط حمایت.

گفت‌وگو از مسعود ملکی

ادامه دارد.....

انتهای پیام/

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، صنایع دستی در کشور علی‌رغم وضعیت موجود که بهای کمی به آن داده می‌شوود و از اقبال کمی بین مسئولان و مردم برخوردار است یکی از مهمترین صنایعی است که روزگاری در این مرز و بوم، هنر و شغل ایرانیان بود و اینکه امروزه به داشته‌های میراث فرهنگی خود افتخار می‌کنیم باید گفت که از هنر دست یک هنرمند صنایع دستی به عمل آمده‌اند.

بر همین اساس در حوزه بسیار مهم این هنر اصیل، یکی از بخش‌هایی که چرخ متحرک آن محسوب می‌شود موضوع تولید است که در حال حاضر این چرخ یا پنچر است یا لنگ میزند چرا که هنرمندانی که بار حفاظت از این میراث گران‌بها را به دوش می‌کشند با مشکلاتی عدیده‌ای مواجهند؛ مشکلاتی از قبیل عدم حمایت دولت، کمرنگ‌بودن خلاقیت، گرانی مواد اولیه و غیره.

طبق آمارهای موجود بیش از 2 میلیون هنرمند صنایع دستی در کشور وجود دارد که متأسفانه رقم در آمدی صادرات محصولات این هنرمندان به یک میلیارد دلار هم نمی‌رسد و به گفته مسئولان تلاش ها برای رساندن صادرات این محصولات به این عدد تا پایان برنامه پنجم توسعه ادامه دارد در حالی که به نظر می‌رسد توان و ظرفیت بالایی در این حوزه وجود دارد که یا  از آن استفاده نمی‌شود یا برنامه لازم در این حوزه برای استفاده از آن وجود ندارد.

برای برسی هر چه بیشتر این موضوع میزگردی با موضوع مشکلات و راهکارهای تولید در صنایع دستی با حضور ابراهیم نباتی مظلومی (استاد تراش روی شیشه)، شهرام مریخی، کارشناس تولید معاونت صنایع دستی و نیما ذاکری سعید، فعال و تولیدکننده صنایع دستی در 8 سرفصل در خبرگزاری تسنیم برگزار شد که قسمت اول این گفت‌وگو را در ذیل می‌خوانید.

* تسنیم: آقای دکتر نباتی! یکی از مهمترین نکاتی که در تولید باید به آن پرداخته شود موضوع تولید بر اساس سفارشات که باید از سوی دولت اتفاق بیافتد است که به نظر می‌رسد در این حوزه ضعف‌های جدی داریم، لذا شاهدیم که در حال حاضر تولیدات صنایع دستی و طراحی‌های آنها بیشتر بر اساس ذهن صنعتگر است، نظر شما چیست؟

*نباتی: در ابتدا موضوعی را عنوان می‌کنم و سپس به سوال شما می‌پردازم؛ ببینید! آن زمانی که سازمان صنایع دستی زیر نظر وزارت صنایع بود مشکلات ما هنرمندان صنایع دستی بسیار کمتر بود، چراکه به عنوان نمونه در آن زمان شرکتی بود که کارهای هنرمندان را می‌خرید و هم سودی به آن شرکت می‌داد و هم هنرمند سرگردانی برای فروش نداشت و جالب است که از نظر کیفیت تولید هم چون خود سازمان صنایع دستی کارشناسِ کار بود، کارهای خوب را به کشورهای خارج صادر می‌کرد ولی بعد از مدتی که سازمان صنایع دستی به میراث فرهنگی و گردشگری ملحق شد به یک بچه یتیمی تبدیل شد که کسی به آنها توجه نمی‌کند و این موضوع در همه مسائل هنرمندان اثر کرده است.

به عنوان نمونه بیمه هنرمندان یکی از این معضلات است، به طوری که در گذشته کارگاه‌هایی که 5 نفر کارگر داشتند تحت بیمه بودند و 7 درصد را خود هنرمند و 3 درصد را کارفرما پرداخت می‌کرد و 20 درصد را دولت می‌داد اما بعد از الحاق سازمان صنایع دستی به میراث فرهنگی و گردشگری این موضوع از بین رفت و فقط 6 شغل از صنایع دستی مانند قلم‌زنی مشمول این قانون شدند، از طرفی چون ما نماینده‌ای در این حوزه نداشتیم که در مجلس و معاونت صنایع دستی از حق هنرمندان دفاع کند نتوانستیم در مقابل آن کاری انجام دهیم.

به عنوان مثال خودِ من 8 سال دنبال بیمه بودم اما انجام نشد، زمان آقای احمدی‌نژاد در نمایشگاه برج میلاد با وی این مشکل که بیمه یکی از معضلات جدی برای هنرمندان شده ست را مطرح کردم و او گفت: در این رابطه هم دعا می‌کنیم هم حمایت می‌کنیم، اما  یک سال بعد به مسئول مرتبط گفتم که آقای احمدی‌نژاد این گونه گفتند انشالله دعا کردند ولی حمایتی نشده است.

*تسنیم: یعنی بیشتر مشکلات به بعد از الحاق سازمان صنایع دستی به سازمان گردشگری و میراث فرهنگی برمی‌گردد؟

*نباتی: بله، برای هنرمندان صنایع دستی، آن کسانی که ما را باید حمایت می‌کردند تا به الان برای ما کار خاصی انجام ندادند مخصوصاً از زمان الحاق، ولی قبل از آن سازمان صنایع دستی به صنعت و هنر اعتقاد داشت و حمایت هم می‌کرد، به عنوان نمونه دیگر، علاوه بر بیمه، یکی از مسائل دیگر که قرار بود برای هنرمندان ایجاد شود بازارچه فروش بود و برای این کار در میدان ونک جایی را درست کردند که متأسفانه آنجا را هم به کسانی دیگر فروختند یا واگذار کردند و نمی‌دانیم چه شد. لذا به نظر من باید از چهار قشر حمایت جدی کنیم یکی تولیدکننده، یکی مصرف‌کننده که چون نمی‌دانند دنبال جنس خارجی می‌روند و الان متأسفانه بازار ایران توسط کالاهای چینی پر شده است لذا این حمایت از مصرف‌کننده وقتی به دنبال جنس خارجی می‌روند کمرنگ است و رسانه‌ها باید در این حوزه کار کنند و این محصولات را به مردم بشناسانند. قشر سوم هم تاجران هستند که به جای اینکه از تولیدکننده داخلی بخرند پول‌های خود را در چین هزینه می‌کنند و یکی هم حمایت دولتی است که متأسفانه باید گفت که در هر 4 مورد، حمایت‌ها کمرنگ است.

*تسنیم: آقای مریخی! نظر شما در مورد حمایت‌های معاونت صنایع دستی بعد از الحاق به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری چیست؟

*مریخی: ببینید! زمانی که سازمان بودیم درگیر کار بودیم و هم کارمان لذت‌بخش بود و هم هنرمندان راضی‌تر بودند اما از زمان تداخل با میراث فرهنگی و گردشگری، کار ما کاغذبازی و اصول مالکیتی شده است که به نظرمن اصلاً لزومی ندارد. یکی دیگر از موارد در این زمینه این بود که در آن موقع خودِ سازمان، مواد اولیه تهیه می‌کرد در اختیار رشته‌های مختلف صنایع دستی قرار می‌داد، سفارش می‌داد، روی تولید نظارت داشت و جنس‌های تولیدکننده فروش می‌رفت و گردش کار خیلی خوب بود اما الان دیگر نیست.

در حال حاضر یکی از تعاریف پایه صنایع دستی استفاده از مواد اولیه مرغوب و سنتیو اصیل  است، چیزی که در بسیاری از رشته‌ها با ورود مواد اولیه چینی و نامرغوب اتفاقات نامیمونی را ایجاد کرده است و حتی در برخی موارد کیفیت‌ها را پائین‌آورده است، از طرفی ما این معضل را در صدور کارت‌های شناسایی داریم به طوری که از برخی کارگاه‌ها بازدید می‌کردیم و کار را می‌دیدیم و مانع ادامه آن می‌شدیم به آنها می‌گفتیم باید مواد اولیه بومی و سنتی باشد وقتی شما وقتی از پلی‌استر استفاده می‌کنید، نمی‌توانیم به شما مجوز بدهیم چون با محیط زیست سازگاری ندارد و بازیافتی نیست.

*ذاکری: به نظر من برای تولید یک محصول صنایع دستی 6 مرحله لازم است اول اینکه باید پول وسایل مورد نیاز تولید را داشته باشید، بعد، مواد اولیه، سپس، فضای تولید، بعد، طراحی محصول، سپس ساخت محصول و در نهایت فروش محصول.

- در حوزه سرمایه برای خرید وسائل مورد نیاز یک هنرمند باید گفت که متأسفانه هنرمندان صنایع دستی کم‌بنیه هستند و بودجه فراوانی ندارند، یا وام می‌گیرند یا بودجه کمی دارند که بازدهی چندانی ندارد.

- در حوزه فضای مورد نیاز برای تولید یک محصول موضوع مهم این است که وقتی فضای مناسب نباشد نمی‌توانیم محصول با کیفیت مناسب درست کنیم که متأسفانه بیشتر هنرمندان یا به طور خانگی کار می‌کنند که یکی از بزرگترین مشکلات آن این است که اولاً دستگاه‌های مناسب تولید کار را نمی‌توانید داشته باشند و دوم اینکه شاید بوی آن وسایل در خانه اهل خانه را اذیت کند.

- سوم خرید لوازم برای خرید مواد اولیه با حداقل قیمت است که باید مواد اولیه وجود داشته باشد متأسفانه بیشتر رشته‌های صنایع دستی مواد اولیه‌شان از چین می‌آید، در کار زیورآلات بیشتر سنگ‌ها کارِ چین است یا حتی در کار چرم دکمه از چین وارد می‌شود، تولیدکننده یراق‌آلات صنایع دستی هم نداریم، چون بزرگترین مشکل ما این است که زیرسازی برای صنایع دستی نداریم  و بهایی به صنایع دستی داده نمی‌شود  لذا مجبور می‌شویم بیشتر وسایل را تاجران از چین بیاورند و با هر قیمتی که دوست دارند به ما بفروشند. متأسفانه گفته می‌شود همه چیز داخل داریم اما ظاهراً نداریم، رنگ چرم از کشورهای اروپایی می‌آید، دگمه 3 هزار تومان بود، الان 15 تا 20 هزار تومان است این برای تولیدکننده خیلی ضرر است.

*تسنیم: اما برخی معتقدند ما مواد اولیه در داخل کشور به اندازه کافی داریم.

ذاکری: اگر تولید می‌شود من چرا دگمه چینی می‌خرم؟ تولیدکننده آن کیست و کجاست؟ الان پارچه‌های ما در بازار چینی است، منِ تولیدکننده نمی‌توانم پارچه و دگمه تولید کنم، به چین آنقدر بها داده شده است که زیرساخت‌های ما را گرفته است، پیچ می‌خواهید بگیرید چینی است، حلقه جاکلیدی ، نخ و غیره چینی است.

*نباتی: در همین ارتباط باید بگویم که تصمیم‌گیری‌های غیرکارشناسانه به تولیدکننده ضرر می‌زند و تولید را عقب می‌اندازد، چند سال پیش بود که صنایع دستی به اصفهان رفت که این اقدام بسیار غیرکارشناسانه بود، خیلی‌ها نرفتند، نتیجه این کار افت تولید و افت اداری است، موضوع دیگر اینکه خواستند که واگذاری به بخش خصوصی شود ولی باید کارشناسانه می بود، پارچه‌بافی ما از بین رفت، در رشته من که کار شیشه است  بوراکس از ترکیه می‌آید، کربنات پتاسیم از جای دیگر و اسیدهیدروفلوریک از چین می‌آید اگر کارخانجات ما کمک کنند وضع تولید بهتر می‌شود.

*تسنیم: آیا توان تولید را داریم؟

*نباتی: بله، چرا قبلاً داشتیم الان نداریم؟

*ذاکری: چهارمین حوزه طراحی محصول صنایع دستی است که در کشور متأسفانه استاندارد رشته‌های صنایع دستی نداریم و نیز طراحی کاربردی ندارد، برخی رشته‌ها مثل قلم‌زنی سایز ندارد و هنرمند با توجه به ذهنیات خود آن را خلق می‌کند اما رشته‌های دیگر که تولید انبوه می‌شود باید استانداردسازی کرد که طبق آن تولید صورت گیرد و در این صورت است که بازار هدف متمایل به خرید می‌شود.

-موضوع پنجم ساخت محصول است که یک محصول را اگر بخواهیم درست کنیم پیچ و خم‌های زیادی دارد تا کار به نتیجه نهایی برسد، متأسفانه در ساخت محصول یکی از بزرگترین مشکلات استاندارد و کیفیت رعایت نمی‌شود و بیشتر هنرمندان شده است که یک کاری بزنیم و تمام کنیم و متأسفانه بازرسی و نظارت هم در این حوزه ضعیف است.

- موضوع ششم و آخر هم فروش محصول است که متأسفانه خیلی باید راجع به آن صحبت شود، هنرمند با توجه به نامی که دارد ذات و روحیه لطیفی دارد و با این روحیه نمی‌تواند در بازار قرار گیرد و افرادی باید هنرمند را حمایت کنند، اگر از هر 200 هنرمند بپرسید همه در فروش محصول مشکل دارند چرا اولین موضوع قیممت است که در سال‌ها یاخیر 2 تا 3 برابر شده است و مردم هم رغبت کمی در استفاده از جنس داخلی دارند این موضوع هم البته به فرهنگ‌سازی نیاز دارد.

*نباتی: مسئله این است من، تولیدکننده خوبی هستم ولی فروشنده خوبی نیستم، لذا من تولید می‌کنم کسی باید باشد این محصول را بفروشد، در تمام دنیا همین است، اگر من دنبال بروکراسی اداری بروم از خلاقیت و تولیدم می‌مانم لذا اعتراف می‌کنم نمی‌توانم بازاریاب و فروشنده خوبی باشم و دولت باید در همین جا تولیدکننده را حمایت کند.در ترکیه خیلی حمایت می‌شدم هر یکسال از ما دعوت می‌کردند و به برترین فروشنده‌ها مدال می‌دادند همچنین، فروش با ما نبود، یعنی سفارش می‌دادند ما تولید می‌کردیم و تعداد سفارشات آنقدر بالا بود که همه هنرمندان را جواب می‌داد.

گفت‌وگو از مسعود ملکی

ادامه دارد....

انتهای پیام/

کبری جوان در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، با بیان اینکه صنایع دستی بزرگترین پوشش‌دهنده مشاغل خانگی است اظهار داشت: متأسفانه در این حوزه شاهدیم که طی سال‌های گذشته وام و تسهیلات ارائه‌شده به هنرمندان هدر رفته است، هنرمندان به دنبال وام بلاعوض و غیره نیستند و حتی باید گفت که اتفاقاً برای هنرمندان بدبختی ایجاد کرده است چرا که وقتی وام می‌دهیم اما فرد با آن وام برای فرزندش تاکسی می‌خرد چه باید گفت؟ این قالی‌باف برای دارِ قالی وام گرفته است به چه علت بازرس نمی‌فرستیم تا ببینیم وام، صرف چه چیزی می‌شود.

وی با بیان اینکه با این وجود این بودجه هدر می‌رود افزود: باید یک تشکل، نظام هماهنگی و نیرویی که برای هم‌افزایی بین خود هنرمندان باید وجود داشته باشد را پوشش دهد که آگاهی داشته باشد از چه راه‌هایی باید صادرات صنایع دستی که در شعار جایگزین نفت است به شعور تبدیل شود؟

مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی صنایع دستی استان البرز ادامه داد: 90 درصد تشکیل تعاونی در کشور فقط آمار است و این تعاونی‌ها بعد از تشکیل رها می‌شوند در حالی که اگر قرار است تصدی به بخش خصوصی واگذار شود نباید اینگونه فقط در حد حرف باشد و از طرفی باید توسط دولت، این خصوصی‌سازی تقویت شود.

جوان تصریح کرد: به عنوان نمونه اتحادیه‌ای تشکیل دادم و برای تشکیل آن از من آدرس خواستند، به من گفتند دفتر یکی از تعاونی‌ها کافی است لذا متأسفانه بازرسی در این زمینه وجود ندارد، با پول مشکل حل می‌شود. از طرفی مقابل دفاتر تشکیل تعاونی هم دلال‌هایی وجود دارند و شما می‌توانید 10 روزه‌ یک تعاونی‌ تشکیل دهید.

وی با بیان اینکه یکی از مشکلات هنرمندان صنایع دستی، موضوع فروش محصولات صنایع دستی است گفت: یک سایت کلی نداریم تا سفارش بگیرد و هر کس به طور خصوصی خودش کار می‌کند، یا موفق می‌شود یا زمین می‌خورد، لذا به نظر می‌رسد ما قبل از اینکه بازاریابی کنیم باید بازارسازی کنیم.

جوان با انتقاد از اینکه هنرمندان و مسئولان صنایع دستی نمی‌توانند جلساتی با مسئولان استانی داشته باشند و همیشه حرف‌های آنها با واسطه به مسئولان نقل قول می‌شود یادآور شد: در چین زمانی که یک تولیدکننده می‌خواهد کارش را به مرز ببرد، ارتش آن کشور به کمکش می‌آید و بار آن را به مرز می‌آورد اما در ایران ارگان‌های زیادی داریم که می‌توانند به کمک هنرمندان بیایند که نمی‌آیند، به عنوان مثال شهرداری در تهران به هنرمندان کمک می‌کند در کرج جواب نمی‌دهد لذا اگر قرار است قانون باشد برای همه باید یکسان باشد.

مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی صنایع دستی استان البرز خاطرنشان کرد: اگر هر استان در کشور یک شبکه شود و این شبکه‌ها به وسیله یک سایت بهم وصل شوند که در آن سایت، یک هنرمند بتواند کار خود را در زمینه صنایع دستی و مشاغل خانگی ارائه دهد بسیاری از مشکلات فروش محصولات صنایع دستی حل می‌شود البته این سایت باید به صورت دولتی اداره شود چون بخش خصوصی توان آن را ندارد، همچنین فعال‌شدن موزه‌ها نیز در این حوزه می‌تواند کمک زیادی کند.

انتهای پیام/

شهرام مریخی در حاشیه میزگرد بررسی راهکارها و مشکلات صنایع دستی که در خبرگزاری تسنیم برگزار شد، اظهار داشت: یکی از مشکلاتی هنرمندان صنایع دستی با آن مواجهند موضوع بیمه بود که البته بخشی از آن طی امسال انجام شد و بخش دیگر آن که مربوط به افراد بالای 50 سال بود، تعداد قوانین بیمه که افراد بالای این سن نمی‌توانند بیمه شوند، نتوانستند از مزایای بیمه استفاده کنند.

وی افزود: یکی از تمهیداتی در معاونت صنایع دستی این است که با هماهنگی‌های انجام شده با سازمان بیمه؛ موجبات بیمه شدن هنرمندان پیشکسوت مربوط به افراد بالای 50 سال فراهم شود.

این کارشناس صنایع دستی خاطرنشان کرد: خوشبختانه بیمه هنرمندان پیشکسوت که قرار است آیین‌نامه آن به زودی اعلام شود می‌تواند تا حد زیادی مشکلات بیمه هنرمندان صنایع دستی را رفع کند.

انتهای پیام/

احمد فردیانی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، با بیان اینکه یکی از مشکلات صنایع دستی نبود و یا کمرنگ بودن یک تیم بازاریابی قوی برای فروش محصولات صنایع دستی است، اظهار داشت: باید در نظر داشت که کار هنرمند تولید اثر است و روح وی با بازاریابی و مسائل فروش سازگاری ندارد.

وی افزود: در حال حاضر یکی از اتفاقات مناسب در کشور موضوع برپایی نمایشگاه‌های صنایع دستی است که بسیار هم اهمیت دارد و می‌تواند در فروش محصولات به هنرمندان کمک کند و موضوع دیگر ارائه وام‌هایی با سود کم است که البته دوای اصلی درد فروش محصولات صنایع دستی نیست لذا به نظر می‌رسد باید یک برنامه‌ریزی برای فروش این محصولات در سرتاسر سال انجام شود.

فردیانی ادامه داد: وقتی یک هنرمند تولیدکننده می‌داند کارش و محصولش فروش می‌رود با خیال راحت تمام تمرکز خود را روی انجام دقیق مراحل تولید و بالا بردن کیفیت آن می‌کند اما زمانی که فکر و ذهنش این است که اگر من این کار را تولید کنم آیا فروش می‌رود و یا خیر، تمرکز هنرمند از بین می‌رود.

این کارشناس صنایع دستی بیان کرد: باید یک تیم بازاریابی قوی سازماندهی شود مانند سال‌های گذشته در صنایع دستی که یک تیم بازاریابی و بازرگانی وجود داشت که محصولات صنایع دستی هنرمندان را می‌خریدند و در کنار آن هنرمندان هم کار خود را با قدرت تولید می‌کردند.

وی اضافه کرد: درجه‌بندی کیفیت و استاندارد اندازه یکی از موضوعات مهمی است که باید قبل از احیای این تیم بازاریابی لحاظ شود.

فردیانی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از پیشنهادات مهم برای فروش محصولات صنایع دستی این است که یک بازارچه بزرگ صنایع دستی در هر استان راه‌اندازی شود تا هنرمندان بتوانند کار خود را در هر زمان از سال که خواستند در آنجا عرضه کنند و برای فروش محصولات خود امید داشته باشند.

انتهای پیام/