کد خبر: 92062314236

شمایل کفش‌های چرمی منقشی که این روزها مورد علاقه‌ی دختران جوان است، ما را به یاد چاروق‌هایی می‌اندازد که زمانی پاپوش مردم بومی در برخی مناطق بود؛ اما چگونه طرح آن چاروق‌ها به شمایل کفش‌های چرمی امروزی تبدیل شد؟

به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در انتهای خیابان چهاردیواری در تهران، کارگاهی قرار دارد که در آن، دو دختر جوان کیف و کفش چرمی تولید می‌کنند. کیف و کفشی که می‌گویند ایده‌ی تولید آن را از ترکیب چاروق‌های زنجانی و کفش‌های مدرن امروزی گرفته‌اند.

کارگاهی که این دو خواهر آن را مدیریت می‌کنند و گرداگرد آن را با کیف‌های چرمی منقش به بته‌جقه پوشانده‌اند، محل کار زنانی است که ضمن دوختن کیف‌ها، طرح بته‌جقه روی آثار داغ می‌زنند.

پاپوشی که مهر اصالت گرفت

یکی از این دو خواهر در سال 2010 برای یک کفش چرمی و دیگری در سال 2012 برای یک کیف پول چرمی موفق به دریافت مهر اصالت یونسکو شدند و به این ترتیب، کیفیت کار خود ثابت کردند و آثار خود را به تولید انبوه رساندند.

برای دیدن نحوه‌ی کار آن‌ها و آثاری که تولید می‌کنند، به کارگاه‌شان رفتیم و با این دو خواهر، مینا و نیلوفر جوان، آشنا شدیم و سخنان آن‌ها را درباره‌ی ایده‌ی تولید آثار و همچنین شکایت‌شان از خصوصی سازی صنایع‌دستی شنیدیم.

ابتدا، مینا جوان با بیان این‌که کارگاهی که در آن کیف و کفش چرمی تولید می‌کنند، بخش امور بانوان شهرداری در اختیارشان قرار داده است، به خبرنگار ایسنا گفت: در ازای کارگاهی که در اختیار گرفتیم، کارمندانی به ما معرفی می‌شوند که بیشتر آن‌ها زنان سرپرست خانوار هستند و وظیفه‌ی کارآموزی‌شان برعهده‌ی‌ ما است. آن‌ها پس از این‌که در کارشان مهارت لازم را پیدا کنند، در کارگاه‌ها مشغول به کار می‌شوند.

مینا جوان

او درباره‌ی بخش امور بانوان شهرداری، توضیح داد: این بخش در سطح شهر، کارگاه‌هایی دارد که آن‌ها را در اختیار بهره‌برداران قرار می‌دهد. این بهره‌برداران فقط در حوزه‌ی صنایع دستی مشغول به کار نیستند، چنانچه گاهی، افرادی که به خیاطی یا سبزی خردکنی نیز مشغول هستند، از کارگاه‌های شهرداری استفاده می‌کنند.

مینا جوان در ادامه اظهار کرد: پس از گرفتن مهر اصالت یونسکو، به ما وعده داده شد که به عضویت کانون نخبگان درمی‌آییم و از ما فرمی گرفتند که از طریق آن، اطلاعات تیراژ و قیمت محصولات تولیدی خود را اعلام کردیم تا ارزیابی شود و مورد حمایت یونسکو قرار بگیریم و آثار ما در سراسر دنیا پخش شود؛ ولی این وعده‌ها محقق نشدند و برای دریافت مهر اصالت یونسکو، فقط به ما یک کارت هدیه داده شد!

او در پاسخ به این پرسش که تهیه‌ی کیف و کفش چرمی را چگونه آموخته است؟ توضیح داد: خیاطی، مهارتی بود که آن را از مادرم یاد گرفتم؛ ولی تهیه‌ی کیف و کفش را به‌شکل تجربی آموختیم. وقتی تصمیم به تولید کیف و کفش چرم گرفتیم، به بازار چرم رفتیم و به این فکر می‌کردیم که چطور می‌توانیم از چرم، کیف و کفش تولید کنیم. از همان ابتدا، الگوهای متفاوتی در نظر داشتیم که این الگوها با مرور زمان تغییر کردند و به‌شکل امروزی درآمدند.

در ادامه، نیلوفر جوان با بیان این‌که پیش از تولید کیف و کفش چرمی، او و خواهرش به فعالیت‌های هنری مشغول بودند، گفت: پیش از این‌که به تولید کیف و کفش مشغول شویم، لوازم صنایع دستی را تولید می‌کردیم؛ من در کار فرش بافت و سفال‌سازی بودم و خواهرم به نقاشی کشیدن مشغول بود. از میان همه‌ی آن‌ها، تولید کیف و کفش چرمی به نتیجه رسید. اکنون محصولات چرمی که در کارگاه‌ تولید می‌کنیم، در ایران پخش می‌شود و تا حدودی شناخته شده و برای‌مان منبع درآمد است.

نیلوفر جوان

در ادامه، مینا جوان درباره‌ی محل توزیع اجناس‌شان، توضیح داد: محصولات ما در برخی فروشگاه‌های صنایع دستی در تهران و در شهر کتاب‌ها توزیع می‌شود. شهر کتاب‌هایی که در سطح شهر پراکنده‌اند، اجناس خارجی نمی‌فروشند، به توزیع اقلام ایرانی می‌پردازند و و از این طریق، از تولیدکنندگان ایرانی حمایت می‌کنند و این موضوع به نفع تولیدکنندگان داخلی است.

او درباره‌ی حمایت‌های انجام‌شده از سوی سازمان میراث فرهنگی، اظهار کرد: فعالیت‌های خود را در سال 82 آغاز کردیم، آن زمان صنایع دستی از سوی این سازمان حمایت می‌شد؛ ولی در صورت خصوصی‌سازی صنایع دستی، مشکلات بسیاری برای هنرمندان ایجاد می‌شود.

جوان با تأکید بر این‌که با خصوصی‌سازی صنایع دستی مخالف است، ادامه داد: اگر خصوصی‌سازی‌ انجام شود، کسانی که مثل ما شروع به تولید آثار صنایع دستی کرده‌اند، نمی‌توانند پیشرفت کنند، چراکه نمایشگاه‌ها و گرفتن پروانه‌ی تولید پولی می‌شود و خیلی از حمایت‌های میراث فرهنگی از هنرمندان سلب می‌شود، در نتیجه، هنرمندان امکان رشد پیدا نمی‌کنند.

کارگاه سراجی

او درباره‌ی حمایت‌هایی که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از آن‌ها کرده است، توضیح داد: مالیاتی پرداخت نمی‌کنیم، در هزینه‌ی برق، آب و گاز نیز تخفیف می‌گیریم. افرادی که در این حوزه مشغول هستند، با حق بیمه‌ای اندک، بیمه می‌شوند و برای کارفرما نیز این امکان فراهم می‌شود که پنج نفر از کارکنانش را با تخفیف، بیمه کند. ضمن این‌که ‌افرادی که از ابزارآلات صنعتی استفاده می‌کنند، برای تهیه‌ی ابزارآلات مورد نیازشان تخفیف می‌گیرند.

وی افزود: این حمایت‌ها بود که موجب شد ما جرأت داشیم در سن کم شروع به تولید کنیم.

نیلوفر جوان با اشاره به این‌که حمایت از صنایع دستی برای کشور مفید است، اظهار کرد: تقویت تولیدات داخلی باعث می‌شود از واردات برخی کالاها جلوگیری شود. ضمن این‌که کمک به پاگرفتن صنایع دستی در حفظ فرهنگ یک کشور موثر است. اگر حمایت‌ها برداشته شود، بیشتر تولیدکنندگان صنایع دستی نمی‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند، ضمن این‌که صنایع دستی یک سرمایه‌ی ملی است و به‌خاطر تحریم‌هایی که علیه کشور اعمال می‌شود، باید به تولیدات داخلی توجه کنیم.

در ادامه، مینا جوان با بیان این‌که امکان شرکت در نمایشگاه‌های خارجی برای آن‌ها وجود ندارد، توضیح داد: در هشت سال گذشته، هر وقت که صحبت شرکت در نمایشگاه‌های خارجی پیش آمده، بحث کمبود بودجه مطرح شده است. از طریق افرادی که پیش از ما وارد این حوزه شده‌اند، اطلاع داریم که بودجه‌ی مناسبی برای آن‌ها با هدف شرکت در نمایشگاه‌های خارجی مانند نمایشگاه‌های ایتالیا و فرانسه در نظر گرفته شده بود که بازدهی مناسبی برای آن‌ها داشت.

او درباره‌ی شکل‌گیری ایده‌ی تولید کفش‌های سنتی، بیان کرد: دوره‌ای به تحقیق درباره‌ی پاپوش‌های سنتی پرداختیم و متوجه شدیم که قدیمی‌ترین پاپوشی که در کشور وجود دارد، پاپوش «مرد نمکی» است که در زنجان نگهداری می‌شود. ایده‌ی اولیه‌ی طراحی این کفش‌ها، از آن پاپوش گرفته شد. بعدها با ترکیب شکل چموش‌های ماسوله، چاروق‌های زنجان و طرح کفش‌های مدرن، با برطرف کردن بخشی از نقص‌ها که باعث می‌شد پا راحت نباشد، کفش‌های خود را طراحی کردیم.

این هنرمند ادامه داد: تلاش کردیم شمایل کفش‌های ما، طبق کفش‌های تولیدشده‌ی سنتی باشد، نقص‌های آن را برطرف و آن را شبیه به کفش‌های امروزی طراحی کنیم.

مینا جوان درباره‌ی امکان کپی‌برداری از آثارشان، توضیح داد: در ابتدای کار، کارگاه نداشتیم و طرح‌های‌مان را به کارگاه‌هایی می‌دادیم تا تولید کنند، وقتی کارگاه گرفتیم، متوجه شدیم کسانی که از آن‌ها کمک می‌گرفتیم، کارهای‌مان را کپی کرد‌ه‌اند؛ ولی چون تیراژ کار ما بالا و قیمت محصولات ما پایین است، از نظر مبلغی، کسی نمی‌تواند با ما رقابت کند.

نیلوفر جوان در این‌باره اضافه کرد: وقتی اشخاصی اقدام به کپی‌برداری اثری می‌کنند، قادر نیستند کار را با کیفیت کپی کنند. بنابراین محصول تولیدشده به‌شکل کاریکاتور کار اصلی درمی‌آید. در نتیجه، کار ما در مقایسه با کار کپی‌شده بیشتر به چشم می‌آید.

در ادامه، مینا جوان درباره‌ی نحوه‌ی قیمت‌گذاری اجناس‌شان، توضیح داد: قیمت‌گذاری اجناس براساس تیراژ خریدار است، ولی در کل، بعد از تولید یک اثر، به قیمت تمام‌شده، 20 درصد اضافه می‌شود. توزیع‌کنندگان نیز هنگام فروش، مبلغی را به قیمت اجناس اضافه می‌کنند ‌که گاهی این مبلغ زیاد است. در موردی متوجه شدیم که محصولی که 40هزار تومان فاکتور کرده بودیم، 100هزار تومان فروخته شده است.

نیلوفر جوان نیز با بیان این‌که نوسانات ارز برای کار آن‌ها مشکل ایجاد کرده است، گفت: هر بار که به بازار می‌رویم، با قیمت جدیدی روبه‌رو می‌شویم؛ قبل از عید که کارهای خود را می‌فروختیم، با همان قیمت، فقط توانستیم چرم سری بعدی کارهای خود را بخریم.

او درباره‌ی قیمت چرم نیز اظهار کرد: قیمت چرم از سال گذشته تا کنون تغییر کرده، سال قبل چرم‌ پایی 2500 تومان بود، ولی امسال این قیمت به 7500 تومان رسیده، ضمن این‌که کیفیت آن نیز پایین آمده است. با این همه، تلاش می‌کنیم نوسانات قیمت، در قیمت محصول نهایی تأثیر نگذارد. با این کار، گرچه از سود خود کاستیم، ولی تلاش کردیم رضایت مشتریان را کسب کنیم.

مینا جوان درباره‌ی صادرات محصولات‌شان، گفت: با شرکتی قرارداد داشتیم که صنایع دستی را از ما می‌خرید و به کانادا، انگلیس و آمریکا صادر می‌کرد؛ ولی به‌علت نوسانات ارز، از ما خواسته شد که قراردادمان به ریال تنظیم شود، ما هم که مواد اولیه را با قیمت دلار می‌خریدیم، بستن قرارداد به ریال برای‌مان مقرون به‌صرفه نبود. بنابراین ادامه‌ی همکاری ممکن نشد و اکنون تنها مبادله‌ی خارجی‌ای که داریم، با نمایشگاهی در دبی است.

انتهای پیام